Jedno z najczęstszych pytań jakie dostaję w związku z IP BOX, dotyczy rozliczenia ulgi za lata ubiegłe. Do niedawna takiej możliwości nie było. Sytuacja zmieniła się jednak po Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Gorzowie Wlkp. z dnia 20 maja 2021 r. I SA/Go 79/21. Zgodnie z obecną wykładnią taka możliwość jest. Ale pod pewnymi warunkami.
Po kolej.
Ile na zwrot z IP BOX?
Zwrot z tytułu IP BOX powstaje na skutek nadpłaty zaliczek odprowadzanym na PIT nad podatkiem dochodowym należnym na podstawie deklaracji rocznej. Mechanizm prosty i jasny. Płacimy zaliczki w normalnej wysokości, następnie na koniec roku podliczamy jaka cześć dochodu może być opodatkowana wg. preferencyjnej stawki. Różnica pomiędzy sumą zaliczek, a tym co nam "wyszło" w PIT jest sumą nadpłaty. Zgodnie z art. 80 § 1 Ordynacji Podatkowej prawo do zwrotu nadpłaty podatku wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu. Na zwrot mamy zatem 5 lat.
Konieczność prowadzenia na bieżąco ewidencji dla potrzeb IP BOX
Od porządku wejścia w życie przepisów o IP BOX KIS konsekwentnie utrzymywała, że warunkiem korzystania z ulgi jest prowadzenie "na bieżąco" ewidencji dla potrzeb tej ulgi. Stworzenie ewidencji wstecz powodowało w ocenie KIS brak możliwości skorzystania z ulgi. Stanowisko KIS swoje motywowała przepisami art. 24 ust. 1 i 5 ustawy o rachunkowości z których wynika, że księgi rachunkowe powinny prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i na bieżąco. Jednocześnie jednak należy zauważyć, że IP BOX nie pociąga za sobą żadnych obowiązków sprawozdawczych, które pozwalałyby na weryfikacje prowadzonej ewidencji, póki podatnik sam nie złoży deklaracji podatkowej uwzględniającej ulgę. Administracja skarbowa nie miała zatem w praktyce żadnych narzędzi, żeby sprawdzić jak ani kiedy ewidencja powstała.
Sytuację zracjonalizował Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Gorzowie Wlkp. z dnia 20 maja 2021 r. I SA/Go 79/21. Zgodnie ze słusznym stanowiskiem sądu, nie ma znaczenia, kiedy ewidencja powstała, tak długo, jak pochodzące z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych. Na szczególną uwagę zasługuje ten fragment uzasadnienia: nie ma zatem podstaw do uznania za prawidłowe stanowiska organu podatkowego, że warunkiem uznania ewidencji za prawidłową w rozumieniu art. 30cb PIT (spełniającą cel tej regulacji) jest jej prowadzenie "na bieżąco", to jest prowadzenie jej już od początku okresu, za który podatnik chce następnie skorzystać z ulgi podatkowej IP Box oraz dokonywanie w niej zapisów w sposób sukcesywny. Taki warunek nie wynika ani z literalnego brzmienia art. 30cb PIT, ani z celu, jakiemu ma służyć ta ewidencja.
W mojej ocenie bardzo ważne orzeczenie w kontekście IP BOX, głównie dlatego, że usuwa fikcję w relacji z administracją podatkową. A im mniej fikcji w relacjach z US, tym większe zaufanie. Mam nadzieję że obustronne.
Umowa odpowiadająca zapisami wymogom IP BOX
Bardzo powszechnym problemem w rozliczeniu IP BOX za lat ubiegłe jest treść umowy podpisanej z klientem. Z praktyki, najczęściej spotykanymi problemem w umowach B2B (nawet z dużymi kontrahentami) jest brak wydzielonej części wynagrodzenia z tytułu sprzedaży autorskich praw majątkowych;
Co do skutku, jaki wywołuje taki wadliwy zapis, to nie jest na ten moment pewne jak należy je rozumieć. Zagadnienie nie zostało póki co rozstrzygnięte wiążąco przez sądy administracyjne, więc poruszamy się tutaj bardziej w sferze spekulacji. Zdania praktyków są zatem różne. Tym niemniej w mojej opinii ten problem powinien zostać zaadresowany, aby móc bezpiecznie korzystać z IP BOX.
Jeżeli zatem w umowie B2B pojawia się wspomniany wyżej zapis, to aby skorzystać wstecznie z IP BOX konieczne jest aneksowanie takiego dokumentu. Taki aneks do umowy może zostać podpisany z datą dzisiejszą, ale w treści wskazując skutek od wskazanej daty. W tym również od daty wstecznej. Dyskusyjna jest możliwość podpisania aneksu z datą wsteczną, z uwagi na fakt, że przecież czynność prawna została już dokonana. W tym przypadku mamy jednak do czynienia z raczej z wykładnią oświadczenia woli, a nie ze zmianą już istniejącego.
W zakresie braku wydzielonego wynagrodzenia najczęściej umowy zawierają już jakąś formę zapisu regulującego to zagadnienie. Tak na przykład:
W takim przypadku podpisanie aneksu określającego wysokość wynagrodzenia będzie miało jedynie charakter doprecyzowania już istniejącego ustalenia między stronami.